Dziś, 8 maja 2025 r. o godz. 10:00, w Ogrodach Bernardyńskich w Rzeszowie odbyło się uroczyste otwarcie wystawy przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie pt. „Żołnierski los. Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych z województwa podkarpackiego na frontach II wojny światowej”. Ekspozycja została udostępniona zwiedzającym i będzie prezentowana do 30 maja 2025 roku.
Wystawa została zorganizowana z okazji 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Jej celem było przypomnienie o udziale Polaków w walce o wolność Europy i ich wkładzie w zwycięstwo nad Niemcami. Szczególne miejsce zajęły tu sylwetki żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych (PSZ), którzy pochodzili z terenów dzisiejszego województwa podkarpackiego lub byli z nim związani przez służbę wojskową bądź zamieszkanie.
Mimo tragicznego września 1939 roku i okupacji kraju przez III Rzeszę Niemiecką oraz Związek Sowiecki, Polacy nie zrezygnowali z walki o niepodległość. Na emigracji, najpierw we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii, powstały Polskie Siły Zbrojne, które wzięły udział w działaniach wojennych na wielu frontach Europy i Afryki – od Francji, przez Włochy, po Belgię, Holandię, Norwegię i Niemcy. Wiele jednostek, zanim dotarło na pola bitew, musiało pokonać tysiące kilometrów – przez Związek Sowiecki, Iran, Irak i Egipt.
W maju 1945 roku PSZ liczyły około 170 tys. żołnierzy wojsk lądowych, 19,4 tys. lotników i niemal 4 tys. marynarzy. Wielu z nich zapłaciło najwyższą cenę – straty Polskich Sił Zbrojnych wyniosły blisko 43,5 tys. osób, z czego ponad 7,6 tys. poległo lub zmarło z ran. Wśród walczących znalazło się co najmniej kilka tysięcy osób związanych z Podkarpaciem.
To właśnie ich losy zostały przypomniane na wystawie. Zaprezentowano 20 sylwetek żołnierzy wszystkich rodzajów sił zbrojnych – zarówno oficerów, jak i podoficerów oraz szeregowych. Wśród nich znalazły się postacie tak znaczące, jak gen. Władysław Sikorski – Naczelny Wódz i premier rządu RP na uchodźstwie, gen. Kazimierz Dworak – zastępca dowódcy 1 Dywizji Pancernej, czy płk Bronisława Wysłuchowa – inspektorka główna Pomocniczej Służby Kobiet. Obok nich przypomniano również losy takich żołnierzy jak starszy marynarz Jan Szal, który zginął na pokładzie okrętu podwodnego ORP „Orzeł”, czy starszy ułan Michał Wąsik – Karpatczyk, bohater spod Tobruku.
Wystawę przygotowali pracownicy IPN Oddział w Rzeszowie: Katarzyna Kyc i dr Jacek Magdoń, a jej koncepcję graficzną opracował Karol Czechowicz.
Ekspozycja „Żołnierski los” stanowi hołd dla tych, którzy mimo rozproszenia po świecie, walczyli o wolność Polski i Europy. To również przypomnienie, że historia II wojny światowej to nie tylko wielka polityka i bitwy, ale przede wszystkim losy zwykłych ludzi – żołnierzy z Podkarpacia, których imiona zasługują na pamięć.
Polecamy
