Czy ziemniaki mogą być składnikiem diety osób z wyjątkowymi potrzebami dietetycznymi?

Dietetyk omawia zasady komponowania posiłków z ziemniakami m.in. w przypadku cukrzycy, nadwagi i chorób układu pokarmowego

Sałatka z fasolką szparagową fot. A.Jasińska
fot. A.Jasińska

Ziemniaki to popularny składnik, który może znaleźć się w codziennym jadłospisie każdego z nas. Mogą je spożywać również osoby z określonymi dolegliwościami lub potrzebami dietetycznymi. O tym, jak je przyrządzać i jak najlepiej wykorzystać kartofle w diecie osób chorujących na cukrzycę, insulinooporność, nadwagę i otyłość oraz choroby układu pokarmowego, by organizm skorzystał z ich zalet, mówi Ewa Trusewicz – dietetyk kliniczny i ekspertka kampanii „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.

Dieta redukcyjna i nadwaga lub otyłość

– Osoby, które przechodzą na dietę redukcyjną w celu zmniejszenia masy ciała bądź chorujące na nadwagę lub otyłość, często unikają ziemniaków z obawy przed wysoką zawartością węglowodanów. Jednak ziemniaki, szczególnie gotowane lub pieczone, mogą być zdrowym elementem diety, jeśli są przygotowywane bez tłustych dodatków. Kartofle są niskokaloryczne i mają wysoki indeks sytości, co jest bardzo ważne w diecie z ograniczeniami kalorycznymi – tłumaczy Ewa Trusewicz.

Z jakimi składnikami najlepiej łączyć ziemniaki w takim przypadku?

  • Z warzywami bogatymi w błonnik (np. brokuły, szpinak) dla zwiększenia sytości oraz z dodatkiem zdrowego tłuszczu (np. olej roślinny, orzechy).
  • Z białkiem (np. grillowana pierś z kurczaka lub ryba) oraz – dla zbalansowania posiłku – zdrowymi tłuszczami, np. olejem roślinnym.
  • Ziemniaki pieczone ze świeżymi ziołami, takimi jak rozmaryn czy tymianek, oraz czosnkiem, które dodają smaku bez dodatkowych kalorii.
  • Ziemniaki w wersji puree z dodatkiem niskotłuszczowego mleka i jogurtu.

A czego unikać w daniach z ziemniakami?

  • Tłustych sosów (np. majonezu, kremowych sosów), które znacząco zwiększają kaloryczność posiłków.
  • Przygotowywania ich w formie frytek lub chipsów, które są bogate w tłuszcze i kalorie.
  • Dużej ilości sera, boczku lub innych bogatych w tłuszcz dodatków.

 Cukrzyca i insulinooporność

– Dla osób z cukrzycą ważne jest kontrolowanie poziomu glukozy we krwi. Ziemniaki mają stosunkowo wysoki indeks glikemiczny, ale sposób ich przygotowania i to, co do nich dodajemy, może znacząco obniżyć ładunek glikemiczny całego posiłku. Dodatkowo, jeśli ziemniaki ugotujemy, a następnie ostudzimy i przechowamy przez kilka godzin w lodówce, wytworzy się skrobia oporna, która nie jest rozkładana przez nasze enzymy trawienne. Dzięki temu zmniejszamy indeks glikemiczny ziemniaków, spowalniamy ich wchłanianie i redukujemy ich ogólną kaloryczność. W zamian otrzymujemy idealną pożywkę dla naszej mikrobioty jelitowej – przekonuje dietetyk.

Jak przygotować ziemniaki, gdy chorujemy na cukrzycę lub insulinooporność?

  • Ugotować w skórce lub upiec i spożywać na zimno z warzywami i źródłem białka oraz tłuszczu.
  • Podawać jako schłodzone w sałatkach z olejem roślinnym, która pomaga spowolnić wchłanianie glukozy.
  • W postaci pieczonych placków z mąką pełnoziarnistą, z sosem jogurtowym.
  • W sałatkach z dużą ilością zieleniny i warzyw, takich jak rukola, szpinak czy ogórki, które dodają objętości i zawierają błonnik, pomagając w kontroli glukozy.

W jakiej formie ziemniaków unikać?

  • Smażonych z dużą ilością białej mąki (np. w przypadku różnego rodzaju placków), co może powodować szybki wzrost poziomu glukozy we krwi.
  • Z sosami na bazie mąki, które mogą podnosić indeks glikemiczny posiłku.
  • W postaci puree bez żadnego dodatku warzyw lub białka i tłuszczu.

Choroby zapalne jelit

– Osoby cierpiące na choroby zapalne jelit, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG), mogą mieć problem z tolerancją pewnych pokarmów, zwłaszcza w ostrej fazie choroby. Ziemniaki są łatwostrawne, jeśli są odpowiednio przygotowane i nie fermentują w jelitach – wyjaśnia ekspertka.

Jakie będą najlepsze formy podania ziemniaków?

  • Ugotowane do miękkości i zmiksowane na puree z dodatkiem oleju lub małej ilości masła.
  • Upieczone bez skórki, aby zmniejszyć ilość błonnika, który może być trudniejszy do strawienia.
  • Gotowane i zmiksowane na kremową zupę z dodatkiem marchwi i dyni, które są delikatne dla jelit.

A jakich połączeń unikać, by nie podrażniać przewodu pokarmowego?

  • Ziemniaków podawanych z nasionami, orzechami lub surowymi warzywami.
  • Ziemniaków przyrządzanych z ostrymi przyprawami, takimi jak chili czy papryka.
  • Ziemniaków przygotowywanych z dużą ilością cebuli, czosnku lub warzyw kapustnych – bogatych
    w FODMAP (fermentowalne oligo-, di-, monosacharydy i poliole), które mogą wzmagać objawy.

– Kartofle mogą być wartościowym składnikiem diety osób z różnymi dolegliwościami, pod warunkiem, że są przygotowywane i łączone z innymi produktami w sposób przemyślany. Dobierając odpowiednie połączenia, można maksymalizować korzyści zdrowotne ziemniaków, jednocześnie minimalizując ryzyko pogorszenia stanu zdrowia – podsumowuje Ewa Trusewicz.

Organizatorem ogólnopolskiej kampanii promocyjno-edukacyjnej „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz” jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych.

Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej www.ziemniakiczykartofle.com.pl oraz na profilach:

www.facebook.com/ziemniakiczykartofle

https://www.instagram.com/ziemniaki_czy_kartofle

https://www.tiktok.com/@ziemniaki_czy_kartofle

Nowości w katalogu produktów

loader-image

Rekomendowane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Polska, Podkarpackie, Rzeszów aktualności i wydarzenia. Film, kultura, przyroda i natura